38 |
|
|
index |
|
|
hongrie |
Ten artykuł od 2011-02
wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
magyar |
Należy
podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów
bibliograficznych. |
comte de saint germain |
Część
lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe.
Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i
usunięte. |
violante |
Sprawdź
w źródłach: Encyklopedia
PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja
Bibliotek Cyfrowych • BazHum • RCIN • Internet
Archive (texts / inlibrary) |
23andme |
|
Po
wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć
szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
hrabia saint germain |
Jerzy II Rakoczy |
|
ferenc II Rakoczy |
|
|
clausel |
|
|
george II Rakoczy |
Książę Siedmiogrodu |
|
françois II Rakoczy |
Okres |
|
thomé de souza |
od 1648 |
hrabia saint germain |
Poprzednik |
do 1657 |
wanc |
Następca |
Jerzy I
Rakoczy |
main droite cachée |
Książę Siedmiogrodu |
Franciszek Rhedey |
polska |
Okres |
|
|
od 1659 |
pl-multilingual |
Poprzednik |
do 7
czerwca 1660 |
twanclik |
Następca |
Achacy Barcsay |
monita-secreta.fr |
Dane biograficzne |
Jan Kemeny |
http://fr.vans.free.fr/ |
Data i miejsce urodzenia |
|
index2 |
30
stycznia 1621 |
R1a1a1b1a1-m458-alans |
Data i miejsce śmierci |
Sárospatak |
pl-multilingual |
7 czerwca 1660 |
|
|
Wielki Waradyn |
|
Ojciec |
|
|
Matka |
Jerzy I
Rakoczy |
|
|
Zuzanna Lórántfy |
|
Żona |
|
|
Dzieci |
Zofia
Batorówna |
|
|
Franciszek
I Rakoczy |
|
Jerzy
II Rakoczy nazwisko zapisano również
jako Ragotzovius, Ragotzius, Ragotzi, Ragotzki, Ragotzky, właśc. II.
Rákóczi György (ur. 30 stycznia 1621 w Sárospatak,
zm. 7 czerwca 1660 w Wielkim Waradynie) –
syn Jerzego I Rakoczego, mąż Zofii Batory,
ojciec Franciszka I Rakoczego. |
Multimedia w Wikimedia Commons |
|
Życiorys[edytuj | edytuj kod] |
Jerzy II
Rakoczy le nom a également été écrit
comme Ragotzovius, Ragotzius, Ragotzi, Ragotzki, Ragotzky,
correctement II. Rákóczi György (né le 30 janvier 1621 ŕ Sárospatak, décédé
le 7 juin 1660 ŕ Great Varadyn) - fils de George I Rákóczi, époux de Zofia
Batory, pčre de Franciszek I Rákóczi. |
|
Już
16 lutego 1642 roku został obrany księciem Siedmiogrodu,
był
lennikiem Turcji w Mołdawii i Wołoszczyźnie.
Był protestantem wyznania kalwińskiego. |
Biographie[modifier | modifier le code] |
|
W 1653
roku zawarł sojusz z Rzecząpospolitą, 27 lipca 1654 r.
otrzymał nawet indygenat polski[1], jednak nie przyszedł jej z pomocą w
trakcie najazdu szwedzkiego[2]. Za to w 1656 roku sojusz zaproponowali
mu Szwedzi w zamian za Ruś Czerwoną i
tytuł wielkiego księcia Halicza. Rakoczy jednak 7
września 1656 roku zawarł traktat wieczystej przyjaźni
z powstańcami Bohdana Chmielnickiego i nadal prowadził
rokowania ze Szwedami. Spowodowało to wzrost pozycji Rakoczego, co z
kolei zmobilizowało Habsburgów do wsparcia Jana Kazimierza,
ponieważ obawiali się, że Rakoczy będący lennikiem
Turcji może dążyć do zjednoczenia Węgier. W
związku z tym Ferdynand III podpisał 1 grudnia 1656 roku
przymierze z Rzecząpospolitą. |
Déjŕ le 16 février
1642, il est élu prince de Transylvanie, il est vassal de la Turquie en
Moldavie et en Valachie. Il était protestant de confession calviniste. |
|
6
grudnia 1656 roku Rakoczy podpisał ze Szwedami
w Radnot na Węgrzech (obecnie na terytorium Rumunii)
tzw. traktat w Radnot, na mocy którego miał się dokonać
rozbiór Rzeczypospolitej, a Rakoczy miał otrzymać
m.in. Mazowsze i Małopolskę wraz z dochodowymi
złożami soli. |
En 1653, il fait
alliance avec le Commonwealth, le 27 juillet 1654, il reçoit męme un indigčne
polonais[1], mais il ne lui vient pas en aide lors de l'invasion suédoise[2].
Cependant, en 1656, les Suédois lui proposčrent une alliance en échange de la
Ruthénie rouge et du titre de grand-duc de Halych. Cependant, le 7 septembre
1656, Rakoczy conclut un traité d'amitié éternelle avec les insurgés de
Bohdan Khmelnytsky et poursuit les négociations avec les Suédois. Cela a
entraîné une augmentation de la position de Rákóczi, qui ŕ son tour a
mobilisé les Habsbourg pour soutenir John Casimir, car ils craignaient que
Rákóczi, qui était un vassal de la Turquie, ne cherche l'unification de la
Hongrie. Par conséquent, Ferdinand III a signé une alliance avec le Commonwealth
le 1er décembre 1656. |
|
|
Le 6 décembre 1656,
Rakoczy signa avec les Suédois ŕ Radnot en Hongrie (maintenant en Roumanie)
le soi-disant le traité de Radnot, en vertu duquel le Commonwealth
polono-lituanien devait ętre divisé, et Rakoczy devait recevoir par ex.
Mazowsze et Małopolska avec des gisements de sel
rentables. |
|
Obrona Przemyśla przed
wojskami Rakoczego w 1657 |
|
|
|
Défense de Przemyśl contre l'armée
de Rákóczi en 1657 |
|
Erik Dahlbergh, Połączenie się wojsk Karola Gustawa i
Rakoczego pod Ćmielowem, 12 kwietnia 1657 |
|
Erik Dahlbergh, 13 maja 1657 –
zajęcie Brześcia Litewskiego przez wojska Rakoczego i Karola Gustawa |
Erik Dahlbergh,
Rejoindre les armées de Charles Gustav et Rákóczi prčs d'Ćmielów, 12
avril 1657 |
|
|
Erik Dahlbergh, 13
mai 1657 - occupation de Brest-Litovsk par l'armée de Rákóczi et Carl Gustav |
|
Jerzy Rakoczy u Karola Gustawa
pod Modliborzycami |
|
|
|
Jerzy Rakoczy chez Karol Gustav prčs de
Modliborzyce |
|
Erik
Dahlbergh, Przejście wojsk szwedzkich i siedmiogrodzkich
przez Wisłę w Zakroczymiu |
|
|
W
końcu stycznia 1657 przez Karpaty ruszyła do Polski w
kierunku na Lwów armia siedmiogrodzka w sile około 25 tys.
wojska, do której w Medyce dołączyło ok. 8–10 tys.
Kozaków pod dowództwem Antona Żdanowicza. |
Erik Dahlbergh,
Passage des troupes suédoises et transylvaines sur la Vistule ŕ Zakroczym |
|
Podszedł
pod Lwów, lecz nie zdobył go, a po starciu z niewielkimi
siłami Rewery Potockiego odszedł w kierunku Krakowa,
paląc i rabując po drodze:
m.in. Duklę, Rogi, Lesko, Sanok, Łańcut, zamek
w Odrzykoniu. Nie zdobył Przemyśla (28 lutego)
i Krosna. Oblegał także Zamek w Łańcucie, lecz
też nie był w stanie zdobyć tak potężnej twierdzy.
21 marca zajął Tarnów i na czele 5 tys. żołnierzy
dotarł 28 marca do Krakowa, gdzie wzmocnił szwedzki garnizon 2,5
tys. żołnierzy pod dowództwem Jana Bethlena[3]. Następnie
Rakoczy udał się na północ, gdzie dołączył do
reszty swoich wojsk i 11 kwietnia połączył się
w Modliborzycach i 12 kwietnia pod Ćmielowem z
wojskami szwedzkimi pod dowództwem króla szwedzkiego Karola X Gustawa.
Następnie Rakoczy i Karol Gustaw przekroczyli Wisłę
w Zawichoście i 19 kwietnia zajęli Lublin, a 30
kwietnia Mińsk Mazowiecki. 8 maja Rakoczy i Karol Gustaw podeszli
pod twierdzę w Brześciu nad Bugiem, która skapitulowała
po 2 dniach, a wojska Rakoczego zaczęły krwawo łupić
okolice (spalił Brańsk i Białą
Podlaską). Około 20 maja Karol Gustaw dowiedział się,
że do wojny z nim szykuje się król Danii, więc odszedł
na Pomorze, zostawiając komendę Gustawowi Stenbockowi, z
którego korpusem Rakoczy przeszedł na zachód w kierunku Warszawy,
niszcząc po drodze doszczętnie Podlasie (spalił
m.in. 20 maja Mielnik, 31
maja Drohiczyn, Nur, Brok i Pniewo). Wraz ze
Szwedami po 3 dniach oblężenia zajął 17 czerwca
Warszawę. |
Fin janvier 1657,
l'armée de Transylvanie, forte d'environ 25 000 hommes, marche vers la
Pologne en direction de Lviv ŕ travers les Carpates. armée, qui
ŕ Medyka a été rejointe par environ 8 000 ŕ 10 000.
Cosaques sous le commandement d'Anton Zhdanovich. |
|
Po 4
dniach okupacji Warszawy, 22 czerwca szwedzkie oddziały Stenbocka
odeszły za Karolem Gustawem w kierunki Szczecina (w
związku z przystąpieniem Danii do wojny po stronie Polski), co
postawiło Jerzego Rakoczego w ciężkiej sytuacji, ponieważ
zdawał sobie sprawę, że jego wojska prezentują
niewielką wartość bojową. Zaskoczony rozwojem sytuacji
zaczął wraz z Kozakami szybko wycofywać się na południowy
wschód, tym bardziej że na rozkaz króla Jana Kazimierza zaczął
go ścigać dziesięciotysięczny korpus polskiej
jazdy Stefana Czarnieckiego, który – porzuciwszy pościg za wojskami
szwedzkimi – połączył się w Częstochowie z
jazdą litewską Aleksandra Hilarego
Połubińskiego i sprzymierzonymi wojskami austriackimi. W
dodatku doszły Rakoczego wieści, że Jerzy Lubomirski, nie
mogąc się doczekać najazdu na Siedmiogród sprzymierzonych
Tatarów, w odwecie za najazd Rakoczego najechał na Siedmiogród,
łupiąc go bez litości. W Łańcucie 7–8
lipca postanowiono, że Czarniecki ruszy bezpośrednio za Rakoczym,
a Lubomirski z Potockim odetną Siedmiogrodzianom i
Kozakom drogę do granicy. 11 lipca wojska Czarnieckiego
doścignęły Rakoczego i zniszczyły część jego
armii w Bitwie pod Magierowem oraz odzyskały 2000 wozów z
łupami. Następnie dogoniły pozostałą
część jego uciekających wojsk podczas przeprawy
przez Pełtew i po połączeniu 16 lipca z hetmanami
wojska polskie dogoniły go na Podolu i rozbiły 20 lipca
w Bitwie pod Czarnym Ostrowem. |
Il s'est approché de
Lwów, mais ne l'a pas capturé, et aprčs un affrontement avec les petites
forces de Rewera Potocki, il est parti vers Cracovie, brűlant et volant sur
le chemin : par ex.
Dukla, Rogi, Lesko, Sanok, Łańcut, le
château d'Odrzykoń. Il n'a pas capturé Przemyśl (28 février) et
Krosno. Il a également assiégé le château de Łańcut, mais n'a pas
non plus été en mesure de conquérir une forteresse aussi puissante. Le 21
mars, il prend Tarnów et dirige 5 000 hommes. les soldats ont atteint
Cracovie le 28 mars, oů ils ont renforcé la garnison suédoise de 2,5 mille.
soldats sous le commandement de Jan Bethlen[3]. Puis Rakoczy se dirigea
vers le nord, oů il rejoignit le reste de ses troupes et le 11 avril, ŕ
Modliborzyce et le 12 avril prčs d'Ćmielów, il rejoignit l'armée
suédoise sous le commandement du roi suédois Charles X Gustav. Ensuite,
Rakoczy et Karol Gustaw ont traversé la Vistule ŕ Zawichost et le
19 avril, ils ont pris Lublin, et le 30 avril, Mińsk
Mazowiecki. Le 8 mai, Rakoczy et Karol Gustav se sont approchés de la
forteresse de Brześć sur la rivičre Bug, qui a capitulé aprčs 2
jours, et l'armée de Rakoczy a commencé ŕ piller la région dans le sang (il a
brűlé Brańsk et Biała Podlaska). Vers le 20 mai, Carl Gustav apprit
que le roi du Danemark se préparait ŕ la guerre avec lui, il partit donc pour
la Poméranie, laissant le commandement ŕ Gustaw Stenbock, avec le corps duquel
Rakoczy se dirigea vers l'ouest en direction de Varsovie, détruisant
complčtement Podlasie en cours de route (il brűla, entre autres, Mielnik le
20 mai, Drohiczyn, Nur, Brok et Pniewo le 31 mai). Avec les Suédois, aprčs 3
jours de sičge, il prend Varsovie le 17 juin. |
|
Rakoczy
po ucieczce Kozaków Antona Żdanowicza porzucił tabory i z resztkami
swoich sił wycofał się do Międzyboża, na zachód
od którego wybudował niewielkie fortyfikacje bastionowe, po czym
zaproponował kapitulację, którą książę Jerzy
Lubomirski przyjął 23 lipca. Rakoczy na mocy zawartej umowy
zerwał sojusz ze Szwecją, zobowiązał się
wyprowadzić swoje oddziały z okupowanych miast Krakowa i
Brześcia Litewskiego oraz zapłacić Rzeczypospolitej reparacje
wojenne w wysokości 1,2 mln złotych. Poza tą kwotą
zobowiązał się wypłacić 1 mln złotych
żołnierzom armii polskiej i 2 mln dowódcom. Polacy pozwolili mu
odejść do Siedmiogrodu, jednak 26 lipca
pod Skałatem natknął się na idących z
południa sprzymierzonych z Rzecząpospolitą Tatarów, którzy go
zaatakowali. Rakoczy porzucił swoje wojska, zostawiając
dowództwo Janosowi Kemenyowi. W ciągłych walkach Węgrzy
okopali się w warownym obozie
w Wiśniowczyku koło Trembowli, jednak 31 lipca
Tatarzy zdobyli obóz. Zginęło wtedy 500 Węgrów, a
w jasyr poszło 11 tysięcy Węgrów i Mołdawian.
Tym samym armia siedmiogrodzka przestała istnieć. 4 sierpnia 1657
r. do garnizonu węgierskiego w Krakowie dotarł rozkaz Rakoczego,
nakazujący dowodzącemu nim Janowi Bethlenowi poddanie
Krakowa. |
Aprčs 4 jours
d'occupation de Varsovie, le 22 juin, les troupes suédoises de Stenbock
suivent Karol Gustav vers Szczecin (en raison de l'entrée en guerre du
Danemark aux côtés de la Pologne), ce qui met Jerzy Rakoczy dans une
situation difficile, car il est conscient que ses troupes ont peu de valeur
au combat. Surpris par l'évolution de la situation, lui et les Cosaques
commencčrent ŕ se replier rapidement vers le sud-est, d'autant plus que, sur
ordre du roi Jean Casimir, il fut poursuivi par le dix milličme corps de la
cavalerie polonaise de Stefan Czarniecki, qui, abandonnant la poursuite des
troupes suédoises, rejoignit ŕ Częstochowa la cavalerie lituanienne
d'Aleksander Hilary Połubiński et les troupes autrichiennes
alliées. De plus, la nouvelle parvint ŕ Rakoczy que Jerzy Lubomirski,
impatient de l'invasion de la Transylvanie par les Tatars alliés, avait
envahi la Transylvanie en représailles ŕ l'invasion de Rakoczy, la pillant
sans pitié. Ŕ Łańcut, les 7 et 8 juillet, il a été décidé que
Czarniecki irait directement aprčs Rakoczy, et que Lubomirski et Potocki
couperaient le chemin de la frontičre ŕ la Transylvanie et aux Cosaques. Le
11 juillet, l'armée de Czarniecki rattrapa Rakoczi et détruisit une partie de
son armée lors de la bataille de Magiowo et récupéra 2 000 wagons avec du
butin. Ensuite, ils ont rattrapé le reste de ses troupes en fuite en
traversant le Peltew, et aprčs avoir rejoint les hetmans le 16 juillet,
l'armée polonaise l'a rattrapé en Podolie et l'a vaincu le 20 juillet lors de
la bataille de Czarny Ostrów. |
|
Rakoczy
musiał zapłacić Rzeczypospolitej kontrybucję w
wysokości 3 mln złotych, stracił wszystkie łupy wojenne,
a niedobitki jego armii znalazły się w tatarskiej niewoli. Wkrótce
na Siedmiogród uderzyli Turcy, pozbawiając Rakoczego wpływów
w Mołdawii. Rakoczy stracił życie w walkach o tron
siedmiogrodzki – zmarł po tym, jak 2 czerwca 1660 roku został
ciężko ranny w bitwie pod Floreşti/Gilău (węg. Szászfenes/Gyalu) koło
miasta Kluż-Napoka (węg. Kolozsvár). |
Aprčs l'évasion des
cosaques d'Anton Żdanowicz, Rakoczy abandonna les camps et avec le reste
de ses forces se retira ŕ Międzyboż, ŕ l'ouest de laquelle il
construisit de petites fortifications bastionnées, puis proposa la
capitulation, ce que le prince Jerzy Lubomirski accepta le 23 juillet. En
vertu de l'accord conclu, Rakoczy a rompu l'alliance avec la Sučde, s'est
engagé ŕ déplacer ses troupes hors des villes occupées de Cracovie et
Brest-Litovsk et ŕ verser des réparations de guerre ŕ la République de
Pologne d'un montant de 1,2 million de zlotys. En plus de ce montant, il
s'est engagé ŕ verser 1 million de PLN aux soldats de l'armée polonaise et 2
millions de PLN aux commandants. Les Polonais le laissent partir en
Transylvanie, mais le 26 juillet, prčs de Skałat, il rencontre des
Tatars venant du sud, alliés ŕ la République de Pologne, qui l'attaquent.
Rakoczy a abandonné ses troupes, laissant le commandement ŕ Janos Kemeny.
Dans des combats constants, les Hongrois ont creusé dans le camp fortifié de
Wiśniowczyk prčs de Trembowla, mais le 31 juillet, les Tatars ont
capturé le camp. 500 Hongrois sont alors morts et 11 000 Hongrois et Moldaves
sont allés en captivité. Ainsi, l'armée de Transylvanie a cessé d'exister. Le
4 aoűt 1657, un ordre de Rákóczi arriva ŕ la garnison hongroise de Cracovie,
ordonnant ŕ son commandant, Jan Bethlen, de rendre Cracovie. |
|
|
Rakoczy a dű payer
une contribution de 3 millions de zlotys ŕ la République, a perdu tout le
butin de guerre et les restes de son armée se sont retrouvés en captivité
tatare. Bientôt, les Turcs ont attaqué la Transylvanie, privant Rákóczi
d'influence en Moldavie. Rakoczy a perdu la vie dans les batailles pour le
trône de Transylvanie - il est mort aprčs avoir été gričvement blessé le 2
juin 1660 lors de la bataille de Floreşti/Gilău (hongrois
Szászfenes/Gyalu) prčs de la ville de Cluj-Napoca (hongrois Kolozsvár). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
https://dbpedia.org/page/Polish%E2%80%93Lithuanian_Commonwealth |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|